Fillimet e arsimit të lartë në Shkodër datojnë më 2 shtator 1957, kur hapet Instituti i Lartë Pedagogjik i Shkodrës (ILP), e para shkollë e lartë në vend pas asaj të Tiranës. Ai ishte dhe vazhdon të jetë një nga institucionet më të rëndësishme të vendit dhe qendra më e madhe mësimore, shkencore dhe kulturore e Veriut të Shqipërisë.

Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi” ka kaluar nëpër disa etapa zhvillimi :

• Institut i Lartë Pedagogjik me afat studimi 2 – vjeçar (1957 – 1970).  Kishte  dy degë: 

Gjuhë shqipe – Letërsi – Histori dhe Matematikë – Fizikë. 

• Institut i Lartë Pedagogjik me afat studimi 3 – vjeçar (1970 – 1982). Kishte katër degë: 

Gjuhë shqipe – Letërsi, Histori – Gjeografi, Matematikë – Fizikë dhe Biologji – Kimi.

• Institut i Lartë Pedagogjik me afat studimi 4 – vjeçar (1982 –1991).

Përveç degëve ekzistuese hapet edhe dega e Ciklit të Ulët (që përgatit mësues për shkollën fillore).

Në 1989 Instituti i Lartë Pedagogjik i Shkodrës (ILP), merr emrin e atdhetarit Luigj Gurakuqi.

Me vendim të Këshillit të Ministrave nr. 124, datë 28. 05. 1991 Instituti i Lartë Pedagogjik ngrihet në rangun e universitetit dhe quhet Universiteti “Luigj Gurakuqi”.

Që nga viti 2003, Universiteti i Shkodrës është i organizuar në 3 cikle: cikli i parë, i cili përfundon me diplomën “Bachelor”; cikli i dytë, ku studenti në përfundim të tij merr diplomën “Master i Shkencave” ose “Master profesional” dhe cikli i tretë, shkolla doktorale.

Në jetën e tij 55 vjeçare Universiteti i Shkodrës “Luigj Gurakuqi” ka përgatitur 27.715 kuadro, të cilët shërbejnë në fusha të ndryshme të dijes e të shkencës, si dhe në organe qendrore drejtuese, duke dhënë kështu një kontribut të vyer jo vetëm në arsimin tonë kombëtar, por edhe në sektorë e fusha më rëndësi jetike për kombin.

Sot në përbërje të tij janë 6 fakultete:

Fakulteti i Shkencave Shoqërore,

Fakulteti i Shkencave të Natyrës,

Fakulteti i Shkencave të Edukimit,

Fakulteti Ekonomik,

Fakulteti i Gjuhëve të Huaja,

Fakulteti i Drejtësisë.